چطور در رابطه احساس ارزشمندی کنیم؟
احساس ارزشمندی در یک رابطه، سنگ بنای یک ارتباط سالم و پایدار است. وقتی در رابطه با خودتان احساس خوبی داشته باشید، میتوانید به طور موثرتری ارتباط برقرار کنید، مرزهای سالمی تعیین کنید و از صمیمیت لذت ببرید. اما چگونه می توان این احساس ارزشمندی را در رابطه پرورش داد؟ در این مقاله 15 نکته کلیدی را با هم بررسی می کنیم.
- 💥
خودتان را دوست داشته باشید:
قبل از هر چیز، باید خودتان را همانطور که هستید بپذیرید و دوست داشته باشید. این شامل شناخت نقاط قوت و ضعف تان و پذیرش آنها است. - 💥
نیازهایتان را بشناسید:
به نیازهای عاطفی، فیزیکی و روانی خود توجه کنید و سعی کنید آنها را به درستی برآورده کنید. - 💥
مرزهای سالمی تعیین کنید:
مشخص کنید چه رفتارهایی را تحمل می کنید و چه رفتارهایی را نمی پذیرید. قاطعانه و محترمانه مرزهایتان را بیان کنید. - 💥
ارتباط موثر برقرار کنید:
یاد بگیرید چگونه احساسات و نیازهایتان را به طور واضح و با صداقت بیان کنید و به حرف های طرف مقابل هم با دقت گوش دهید. - 💥
نه گفتن را یاد بگیرید:
اگر چیزی با ارزش های شما مغایرت دارد یا از نظر روانی شما را آزار می دهد، نترسید که نه بگویید. - 💥
مستقل باشید:
برای خوشحالی و رضایت شخصی، به طور کامل به رابطه وابسته نباشید. به علایق و سرگرمی های خودتان هم بپردازید. - 💥
از خودتان مراقبت کنید:
به سلامت جسمی و روحی خود اهمیت دهید. ورزش کنید، غذای سالم بخورید و به اندازه کافی استراحت کنید. - 💥
خودتان را ببخشید:
همه اشتباه می کنند. اگر خطایی مرتکب شدید، خودتان را ببخشید و از آن درس بگیرید. - 💥
احساساتتان را بپذیرید:
اجازه دهید احساساتتان بیایند و بروند. سعی نکنید آنها را سرکوب کنید یا نادیده بگیرید. - 💥
از مقایسه خودتان با دیگران دست بردارید:
هر کسی مسیر زندگی خودش را دارد. تمرکزتان را روی پیشرفت خودتان بگذارید. - 💥
درخواست کمک کنید:
اگر احساس می کنید نیاز به کمک دارید، از یک دوست، خانواده یا یک متخصص کمک بگیرید. - 💥
به شریک عاطفی خود اعتماد کنید:
پایه و اساس یک رابطه سالم، اعتماد است. به شریک عاطفی خود اعتماد کنید و اجازه دهید او هم به شما اعتماد کند. - 💥
قدردانی خود را ابراز کنید:
به شریک عاطفی خود نشان دهید که برای او و برای رابطه تان ارزش قائل هستید. از او تشکر کنید و به او محبت کنید.
- 💥
وقت با کیفیت با هم بگذرانید:
برای با هم بودن وقت بگذارید و فعالیت هایی را انجام دهید که هر دو از آن لذت می برید. - 💥
به رشد فردی یکدیگر احترام بگذارید:
به شریک عاطفی خود فضا دهید تا به علایق و اهداف خود برسد و از او حمایت کنید.
با به کارگیری این نکات، میتوانید به تدریج احساس ارزشمندی بیشتری در رابطه خود پیدا کنید و یک ارتباط سالم و رضایت بخش تر را تجربه کنید.
1. خودتان را بشناسید و دوست داشته باشید.
قبل از هر چیز، باید خودتان را به خوبی بشناسید. نقاط قوت و ضعف خود را بپذیرید و خودتان را به خاطر تمام ویژگیهایی که دارید دوست داشته باشید. این دوست داشتنِ خود، پایهی احساس ارزشمندی شما خواهد بود. درک کنید که هیچ کس کامل نیست و همه اشتباه میکنند. با خودتان مهربان باشید و اجازه ندهید انتقادهای بیجا شما را از درون نابود کنند. لیستی از تمام ویژگی های مثبت خود تهیه کنید و هر روز به آن نگاهی بیاندازید. به خودتان یادآوری کنید که چه تواناییها و استعدادهایی دارید. وقتی خودتان را دوست داشته باشید، به دیگران هم اجازه نمیدهید که با شما بدرفتاری کنند یا ارزش شما را نادیده بگیرند. به خودتان یادآوری کنید که لیاقت عشق و احترام را دارید، صرف نظر از اینکه در یک رابطه هستید یا نه.
2. مرزهای شخصی خود را مشخص کنید.
به شریک عاطفی خود بگویید که چه رفتارهایی برای شما قابل قبول نیست. این کار را با احترام و صراحت انجام دهید. اگر مرزهای شما نقض شد، قاطعانه واکنش نشان دهید و اجازه ندهید این اتفاق تکرار شود. اگر در تعیین مرزها مشکل دارید، از یک مشاور کمک بگیرید. به این فکر کنید که چه چیزی برای شما مهم است و چه چیزهایی را نمی توانید تحمل کنید. این موارد را به عنوان مرزهای خود در نظر بگیرید.
3. نیازهای خود را بیان کنید.
در یک رابطه، باید نیازهای خود را به طور واضح و با صداقت بیان کنید. انتظار نداشته باشید که شریک عاطفی شما ذهن شما را بخواند. اگر نیازهای شما برآورده نشود، احساس نارضایتی و بیارزشی خواهید کرد. از بیان نیازهای خود نترسید. این حق شماست که در یک رابطه احساس رضایت و خوشبختی کنید. اگر در بیان نیازهای خود مشکل دارید، تمرین کنید و از جملات مثبت و سازنده استفاده کنید.
4. از خودتان مراقبت کنید.
مراقبت از خود به معنای توجه به نیازهای جسمی، روحی و عاطفی خود است. زمانی که از خودتان مراقبت میکنید، احساس بهتری نسبت به خودتان خواهید داشت و در نتیجه، احساس ارزشمندی بیشتری میکنید. به تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی توجه کنید. زمانی را به انجام فعالیتهایی که از آنها لذت میبرید اختصاص دهید. با دوستان و خانواده خود وقت بگذرانید. به سلامت روان خود اهمیت دهید و در صورت نیاز، از یک روانشناس کمک بگیرید. به خودتان اجازه دهید استراحت کنید و از زندگی لذت ببرید.
5. اهداف شخصی خود را دنبال کنید.
داشتن اهداف شخصی و تلاش برای رسیدن به آنها، به شما احساس ارزشمندی و هدفمندی میدهد. به دنبال علایق خود بروید و مهارتهای جدید یاد بگیرید. در فعالیتهای اجتماعی و داوطلبانه شرکت کنید. از دنبال کردن اهداف خود نترسید و به خودتان اجازه دهید که رشد کنید و پیشرفت کنید. اهدافی را تعیین کنید که برای شما چالشبرانگیز و در عین حال دستیافتنی باشند.
6. ارتباط موثر برقرار کنید.
ارتباط موثر، کلید یک رابطهی سالم و موفق است. به طور واضح و با صداقت با شریک عاطفی خود صحبت کنید و به حرفهای او با دقت گوش دهید. از قضاوت کردن و سرزنش کردن خودداری کنید. سعی کنید دیدگاه شریک عاطفی خود را درک کنید. در مورد احساسات خود صحبت کنید و به شریک عاطفی خود اجازه دهید احساسات خود را بیان کند. در هنگام بحث و گفتگو، آرامش خود را حفظ کنید و از توهین و پرخاشگری خودداری کنید. به دنبال راه حلهایی باشید که برای هر دوی شما قابل قبول باشند.
7. قدردانی کنید و سپاسگزار باشید.
هر روز برای چیزهایی که دارید سپاسگزار باشید. به شریک عاطفی خود بگویید که چقدر قدردان او هستید. به خاطر کارهای کوچکی که دیگران برای شما انجام میدهند، تشکر کنید. قدردانی از خودتان را نیز فراموش نکنید. به این فکر کنید که چه چیزهایی در زندگی شما وجود دارد که باعث خوشحالی شما میشود.
8. از مقایسه کردن خود با دیگران خودداری کنید.
به جای مقایسه کردن خود با دیگران، روی نقاط قوت و دستاوردهای خود تمرکز کنید. روی رشد و پیشرفت خودتان تمرکز کنید و سعی کنید بهترین نسخه از خودتان باشید. به خودتان یادآوری کنید که شما یک فرد منحصر به فرد و با ارزش هستید. به این فکر کنید که چه چیزی شما را از دیگران متمایز میکند.
9. اعتماد به نفس خود را تقویت کنید.
اعتماد به نفس، کلید احساس ارزشمندی است. زمانی که به خودتان و تواناییهایتان باور داشته باشید، احساس بهتری نسبت به خودتان خواهید داشت و در نتیجه، احساس ارزشمندی بیشتری میکنید. روی نقاط قوت خود تمرکز کنید و به موفقیتهای خود افتخار کنید. به خودتان اجازه دهید اشتباه کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید. با چالشها روبرو شوید و از منطقهی امن خود خارج شوید. مهارتهای جدید یاد بگیرید و تواناییهای خود را گسترش دهید. به خودتان یادآوری کنید که شما لایق بهترینها هستید.
10. از افراد منفی دوری کنید.
افراد منفی و سمی میتوانند به شدت بر احساس ارزشمندی شما تاثیر بگذارند. این افراد معمولاً انتقادگر، بدبین و انرژیگیر هستند و باعث میشوند احساس بدی نسبت به خودتان داشته باشید. 
از معاشرت با افراد منفی خودداری کنید و وقت خود را با افرادی بگذرانید که شما را تشویق میکنند و به شما انرژی مثبت میدهند. 
اگر مجبور به تعامل با افراد منفی هستید، سعی کنید مرزهای خود را حفظ کنید و اجازه ندهید آنها شما را تحت تاثیر قرار دهند. به دنبال دوستانی باشید که شما را حمایت میکنند و به شما ایمان دارند.
11. خودتان را ببخشید.
همه ما اشتباه میکنیم. مهم این است که از اشتباهات خود درس بگیریم و خودمان را ببخشیم. سرزنش کردن خود برای اشتباهات گذشته، فقط باعث میشود احساس گناه و بیارزشی کنید. با خودتان مهربان باشید و به خودتان فرصت دهید تا بهبود پیدا کنید. به این فکر کنید که چه چیزی از اشتباه خود یاد گرفتهاید. به خودتان اجازه دهید که گذشته را رها کنید و به آینده نگاه کنید. به این فکر کنید که چه کاری میتوانید انجام دهید تا اشتباه خود را جبران کنید.
12. به دنبال کمک حرفهای باشید.
از کمک گرفتن نترسید. این نشانهی قدرت شماست، نه ضعف شما. به دنبال یک درمانگر باشید که با او احساس راحتی میکنید و به او اعتماد دارید.
13. نه گفتن را یاد بگیرید.
توانایی “نه” گفتن، یکی از مهمترین مهارتها برای حفظ سلامت روان و احساس ارزشمندی است. زمانی که نمیتوانید “نه” بگویید، اغلب خودتان را در موقعیتهایی قرار میدهید که از آنها ناراضی هستید و این باعث میشود احساس بیارزشی کنید. به خودتان اجازه دهید که گاهی اوقات “نه” بگویید. در هنگام “نه” گفتن، صریح و قاطع باشید.
14. از وابستگی بیش از حد به شریک عاطفی خود دوری کنید.
وابستگی بیش از حد به شریک عاطفی، میتواند به شدت بر احساس ارزشمندی شما تاثیر بگذارد. زمانی که تمام هویت و خوشبختی خود را در رابطه خلاصه میکنید، در صورت از دست دادن رابطه، احساس نابودی خواهید کرد. به فعالیتهای مورد علاقه خود ادامه دهید و با دوستان و خانواده خود وقت بگذرانید. به خودتان اجازه دهید که علایق جدیدی پیدا کنید و مهارتهای جدید یاد بگیرید. به این فکر کنید که چه چیزهایی در زندگی شما وجود دارد که شما را خوشحال میکند، جدا از رابطه عاطفی شما.
15. در لحظه زندگی کنید.
سعی کنید در هنگام انجام فعالیتهای روزمره، تمام حواس خود را به کار گیرید. از قضاوت کردن خود و دیگران خودداری کنید. به زیباییهای طبیعت توجه کنید. از لحظات کوچک و ساده زندگی لذت ببرید.
احساس ارزشمندی در رابطه مثل اکسیژن برای نفس کشیدن است. بدون آن رابطه خیلی زود خسته کننده و ناسالم می شود. من به مراجعینم همیشه می گویم قبل از هر توقعی از طرف مقابل، باید با خودتان مهربان باشید. زمانی که خودت را دوست داشته باشی، طرف مقابل هم یاد می گیرد چطور تو را دوست داشته باشد.
یادم می آید دختری در جلسه مشاوره می گفت همسرش همیشه او را تحقیر می کند. وقتی دقیق تر بررسی کردیم متوجه شدیم خودش هم باورش شده که لیاقت این رفتارها را دارد. کار ما از همان جا شروع شد که به او کمک کنیم دوباره خودش را باور کند. وقتی خودت را در اولویت قرار دهی، همه چیز متفاوت می شود.
یکی از مهم ترین مواردی که در درمان روی آن تاکید می کنم مسئله مرزگذاری است. مردم فکر می کنند فقط جسمشان حریم خصوصی دارد، اما احساسات و آرامش ذهنی هم مرز دارد. لازم نیست هر حرف یا رفتاری که آزارتان می دهد را تحمل کنید. این مرزها را نرم و محکم بکشید.
در آخر این که هیچ رابطه ای نمی تواند جای خالی عزت نفس را پر کند. حتی بهترین شریک زندگی هم هیچ وقت نمی تواند آن خلاء درونی را جبران کند. باید از درون برطرف شود. این همان چیزی است که کار کردنش سخت است ولی نتیجه اش شیرین.
گاهی رابطه مثل یک آینه می شود؛ هر چه بیشتر خودت را دوست داشته باشی، تصویر بهتری از تو نشان می دهد. وقتی یاد گرفتم اول برای خودم ارزش قائل باشم، ناخودآگاه شریکم هم شروع کرد به احترام گذاشتن بیشتر. یک روز تصمیم گرفتم لیستی از کارهایی که دوست دارم تنها انجام دهم بنویسم. کم کم حس کردم فضای رابطه هم سبک تر شده.
مرزها مثل دیوار نیستند، بیشتر شبیه درهایی هستند که فقط با کلید احترام باز می شوند. یادم می آید اولین باری که با آرامش گفتم «الان نیاز به تنهایی دارم» و عجیب بود که نه تنها رابطه خراب نشد، بلکه صمیمیت بیشتر شد.
فکر می کنم ارزشمندی از همان جایی شروع می شود که دست از مقایسه برمی داری. روزی متوجه شدم مقایسه کردن مثل این است که مدام گلدان همسایه را آب بدهی در حالی که گل های خودت تشنه هستند.